Głód emocjonalny a głód fizjologiczny
Pewnie zastanawiasz się, dlaczego dla wielu osób pierwszą, odruchową, reakcją w silnym stresie jest zajadanie emocji? Jest to uwarunkowane poszukiwaniem łatwo dostępnej odskoczni, która zredukuje poziom napięcia i przyniesie chwilowe odprężenie. Zajadanie emocji to konsekwencja pojawiającego się głodu emocjonalnego płynącego z głowy, który jest nagły i potrzebuje jak najszybszej kompensacji. Jest on na tyle wzmożony, że nie zna umiaru i prowadzi do pochłaniania niekontrolowanej ilości jedzenia, a w efekcie do przejedzenia.
Głód emocjonalny z reguły jest podyktowany konkretnymi zachciankami. Jak pokazują badania przeprowadzone w USA smutek „niwelują” lody i ciastka, zdenerwowanie – mięso, natomiast na znudzenie „pomagają” chipsy.
Zdaniem prof. Uniwersytetu SWPS, psycholożki i terapeutki Anny Brytek-Matery, „emocje wpływają na wybory i preferencje żywieniowe, warunkują ilość spożywanego pokarmu, determinują rodzaj smaku, jaki w danej chwili preferuje organizm człowieka, oraz stanowią istotny element kształtowania się nieprawidłowych zachowań żywieniowych”*.
Czy często przegrywamy w konfrontacji z emocjami? Jak wynika z ankiety Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego: 38 procent dorosłych twierdzi, że jadło za dużo lub sięgało po niezdrową żywność w ciągu ostatniego miesiąca z powodu stresu, a połowa z nich robi to co najmniej raz w tygodniu.
Co o „leczeniu” stanów emocjonalnych jedzeniem mówi psychologia? Sięgamy po jedzenie, ponieważ chcemy zapewnić sobie komfortową sytuację, odwrócić uwagę od przeżywanej sytuacji lub rozładować napięcie. Jedzenie kojarzy się z poczuciem bezpieczeństwa i innymi pozytywnymi emocjami uwarunkowanymi reakcjami biochemicznymi, które zachodzą w organizmie podczas spożywania posiłków. O ile jesteśmy w stanie kontrolować głód fizjologiczny, który narasta stopniowo i w przypadku którego możemy odroczyć moment posiłku, o tyle głód emocjonalny prowadzi do utraty kontroli nad własnym działaniem. Dlatego w momencie uświadomienia sobie problemu, ważne jest spisywanie wszystkich emocji, które towarzyszą podjadaniu, a w dalszej kolejności konsultacja u psychodietetyka.
Jedzenia uczymy się w domu
Stosunek do jedzenia i nawyki żywieniowe kształtują się już we wczesnym dzieciństwie i są bezpośrednio związane z obserwacjami i zależnościami, które wynieśliśmy z domu rodzinnego. Jeśli częstą praktyką było nagradzanie nas czymś słodkim po zjedzonym obiedzie, instynktownie wypracowujemy schemat, zgodnie z którym obiad kojarzy nam się z czymś koniecznym i nieprzyjemnym, a słodycze odbieramy jako zasłużony element gratyfikacji. Dlatego, kiedy w dorosłym życiu odczuwamy frustrację lub stres, automatycznie sięgamy po niezdrowe przekąski.
Naukowcy wyróżnili, na jakim etapie życia formuje się zaburzenie nadmiernego i emocjonalnego objadania się w życiu człowieka. Czas po okresie dojrzewania jest przełomowym pod względem wrażliwości na tego typu zaburzenia, ze względu zmiany rozwojowe (hormonalne oraz w obrębie mózgu), czynniki stresotwórcze, czy różnego rodzaju wyzwania życiowe.
Jak nie regulować napięcia w kuchni?
Sposobów regulowania emocji jest naprawdę wiele. Zamiast szukać wewnętrznego „odprężenia” na półkach lodówki albo w kuchennych szafkach, spróbuj wcielić do swojego codziennego życia aktywności, które przekierują uwagę w inną stronę i nie dopuszczą do głosu wewnętrznej frustracji.
W utrzymaniu równowagi psychicznej i regulowaniu napięć dobrze sprawdzą się różne sposoby relaksacji.
Postaw na spacery wśród zieleni, czytanie książek, odprężające kąpiele z olejkami eterycznymi, słuchanie muzyki lub podcastów o interesującej Ciebie tematyce. W zauważaniu emocji płynących z ciała pomoże również regularna praktyka jogi i medytacji, a także umiarkowana aktywność fizyczna.
Zdaniem psycholożki Moniki Wawrzaszek-Figieli „możemy regulować nastroje, w które często popadamy. Jeśli nie ma powodu by martwić się lub złościć, warto przekierować uwagę, i wpłynąć na swój stan treningiem relaksacyjnym, aktywnością sportową, sprawieniem sobie jakiejś przyjemności”**.
Korzystaliśmy z następujących publikacji:
*https://psychologiawpraktyce.pl/artykul/jedzenie-emocjonalne
** https://www.arkmedic.pl/jak-radzic-sobie-z-emocjami-opracowanie-psycholog-mgr-moniki-wawrzaszek-figiela/
***https://charakterownia.pl/emocje-i-jedzenie/
****https://zwierciadlo.pl/zdrowie/123880,1,zajadanie-emocji---reakcja-na-stres.read
*****https://zdrowie.wprost.pl/odzywianie/zaburzenia-odzywiania/10381330/zajadanie-stresu-emocji-jak-sobie-radzic.html
******https://www.uzaleznieniabehawioralne.pl/zaburzenia-odzywiania/zajadanie-emocji/
