Buty do wspinaczki - jakie wybrać? Porady dla początkujących i zaawansowanych

5 cech, na które warto zwrócić uwagę przy wyborze butów wspinaczkowych

1. Kształt

Gdy przyjrzysz się butom do wspinaczki, szybko zauważysz, że linia palce-pięta nie jest prosta. Widoczne jest charakterystyczne wygięcie w kierunku dużego palucha stopy. To samo widać w profilu podeszwy - palce stopy są wyraźnie ściągnięte ku spodowi a pięta mocno zaakcentowana. Buty do wspinaczki projektuje się z pewnym stopniem asymetrii, wymuszającym specyficzne ułożenie stopy użytkownika. Najbardziej agresywnym profilowaniem cechują się buty dla wyczynowców.

Problem w tym, że początkujący wspinacz nie tylko nie będzie wiedział, jak skorzystać z takiej geometrii obuwia, ale po prostu nie wytrzyma zbyt długo w butach dla profesjonalisty. Można zatem powiedzieć, że pierwsze buty do wspinaczki powinny jak najbardziej przypominać obuwie, w jakim chodzisz na co dzień. Najlepszym wyborem będą modele o niskim stopniu asymetrii, które zapewnią dość naturalne ułożenie stopy i największy poziom komfortu.

2. Rozmiar

Przymierzając buty do wspinaczki, warto pamiętać, że po włosku mówi się na nie le scarpette. Dlaczego? Po pierwsze, chodzi tu o „buciki”, a więc małe, ciasno dopasowane obuwie. Po drugie, buty do wspinaczki nosi się bez skarpetek - i w taki sposób należy je przymierzać. Pamiętaj też o przycięciu paznokci u stóp!

Długość buta jest ściśle powiązana z jego stopniem asymetrii. Agresywnie profilowane modele wymuszają podgięcie palców stóp. Istnieją trzy sposoby ich dopasowania:

• komfortowy = długość stopy +5 do +10 mm
• przylegający = długość stopy +/-5 mm
• wyczynowy = długość stopy -5 do -10 mm.

Najlepszym wyborem dla początkującego wspinacza będzie but nieco luźniejszy, ale bardziej komfortowy. Pamiętaj jednak, że długość stopy to nie tylko jeden wymiar - istotna jest także jej szerokość oraz wysokość w podbiciu. Dobrze dobrany pierwszy but wspinaczkowy powinien obejmować stopę podobnie jak skarpetka - ciasno, ale bez nieprzyjemnego ucisku oraz ocierania kostki i ścięgna Achillesa. Dlatego nie należy zbyt mocno sugerować się numerem buta. Faktyczne rozmiary obuwia mogą różnić się między producentami i modelami, a dobrze dobrany but do wspinaczki to ten, który będzie najlepiej trzymał się Twojej stopy.

3. Materiały

W produkcji butów do wspinaczki stosuje się skórę naturalną oraz materiały syntetyczne. Na rynku możesz spotkać obuwie wykonane w całości z danego materiału lub np. połączenia skórzanej albo zamszowej warstwy zewnętrznej z syntetyczną wyściółką. Rodzaj materiału, z którego wykonano but do wspinaczki, ma wpływ na jego praktyczne dopasowanie do stopy.

Obuwie ze skóry naturalnej pracuje i zmienia swój rozmiar, adaptując się dokładnie do wymiarów i ruchu ludzkiego ciała. Niestety, po pewnym czasie rozbija się i gubi swoją pierwotną geometrię. But syntetyczny jest sztywniejszy - utrzymuje zadany rozmiar i profil bez względu na okoliczności, ale nie zgrywa się tak dobrze z mechaniką stopy swojego właściciela.

Obuwie skórzane wymaga od swojego użytkownika większej precyzji ruchów podczas wspinaczki oraz większej dbałości o czystość. Skóra naturalna jest bardziej podatna na uszkodzenia mechaniczne oraz wymaga więcej uwagi podczas czyszczenia i konserwacji. Buty syntetyczne są w stanie znieść więcej. Są także zdecydowanie łatwiejsze do utrzymania w czystości. Dlatego w większości przypadków będą lepszym wyborem dla początkującego wspinacza.

4. Sznurować czy nie?

Dobrze dobrany but do wspinaczki powinien sam trzymać się stopy. Z tego względu wielu użytkowników nie przykłada szczególnej uwagi do tego, czy ich obuwie jest wsuwane (slip-on), zapinane na rzepy (velcro) czy wiązane na sznurówki. W praktyce różnica sprowadza się do tego, czy preferujemy jak najdokładniejsze dopasowanie do stopy, czy zależy nam na możliwości szybkiego zakładania i zdejmowania butów. Buty z zapięciem velcro to kompromis pomiędzy oboma aspektami - dlatego polecamy je początkującym wspinaczom.

5. Im droższe, tym lepsze?

Nie sprzęt, lecz technika czyni zawodnika. Na początku przygody ze wspinaczką tańsze modele butów oferują kilka istotnych przewag w stosunku do droższych typów obuwia dla bardziej zaawansowanych sportowców:

• Po pierwsze i najważniejsze - są bardziej komfortowe. Lepiej sprawdzają się w czasie dłuższych sesji treningowych, które służą opanowaniu podstaw techniki wspinaczkowej. Zbyt agresywnie profilowane buty powodują dyskomfort, który może zniechęcić do treningów.

• Po drugie - zwykle wykonane są z bardziej wytrzymałych materiałów. Wprawdzie grubsza i twardsza podeszwa oraz ogumowanie uchodzą za mniej „czułe”, ale wybaczają więcej błędów, jakie początkujący wspinacz z pewnością popełni. Tańsze buty wolniej się zużywają i są mniej podatne na uszkodzenia mechaniczne.

• Po trzecie - w miarę postępów i rozwoju umiejętności pozwolą zorientować się, jaki styl wspinaczki podoba się nam najbardziej i czego będziemy oczekiwać od kolejnej pary butów.

• Po czwarte - jeśli dojdziemy do wniosku, że wspinaczka to jednak nie to, co lubimy najbardziej, nie będzie się to wiązać z utopionymi kosztami.

Coś dla zaawansowanych wspinaczy

Zakup drugiej lub kolejnej pary butów do wspinaczki wynika zwykle z rozwoju techniki wspinacza oraz specyficznych potrzeb, jakie stawia przed nim specyfika konkretnych dróg i stylów wspinania. Wybierając zaawansowane modele obuwia wspinaczkowego, warto zwrócić uwagę na szczegóły, które mogą okazać się kluczowe dla specyficznych rodzajów aktywności i technik.

Skałki

Wspinaczka skałkowa stawia przed obuwiem szeroką gamę wyzwań związanych ze zróżnicowaniem terenu. Najbardziej zaawansowani zawodnicy dopasowują obuwie do specyficznych typów podłoża, po jakim przychodzi im się wspinać:

• W dziurkach, a więc małych otworach skalnych, które mieszczą tylko palce lub duży paluch stopy, najlepiej sprawdzą się buty o silnej asymetrii, dużym naprężeniu i zakrzywionym paluchu.
• Krawądki wymagają silnego podparcia na wewnętrznych lub zewnętrznych krawędziach butów oraz odpowiednio sztywnego środka podeszwy.
• W przypadku rys i szczelin istotna jest przyczepność bocznych części butów oraz ochrona, jaką zapewniają stopom przed otarciami.
• Na bardziej gładkich płytach liczy się elastyczność śródpodeszwy oraz odpowiednio duża lepkość i czułość zastosowanej w niej gumy.

Bouldering

O ile bouldering uprawiany na ściance lub moonboardzie wiąże się z poruszaniem się po większych stopniach, to trening na skałach uwzględnia najmniejsze z możliwych punktów podparcia. Dlatego krótkie i dynamiczne formy wspinaczki bez zabezpieczenia wymagają niezwykle precyzyjnego obuwia o dużej elastyczności.

W boulderingu najlepiej sprawdzają się buty o bardzo agresywnej geometrii, wspierające wszelkie techniki oparte na balansowaniu i przenoszeniu ciężaru ciała wspinacza. Ostro zakończony szpic, duża czułość, miękka guma o najwyższej lepkości oraz konstrukcja pięty pozwalająca na w miarę skuteczne haczenie to cechy, na które warto zwrócić uwagę. Niektórzy zawodnicy preferują dzieloną podeszwę, umożliwiającej maksymalną elastyczność i zginanie buta pod niemal dowolnym kątem, lecz kosztem stabilnego podparcia stopy.

Ścianka

Wraz z rozwojem umiejętności wspinacza rośnie poziom trudności dróg, które wybiera podczas treningów na ściankach. Wiąże się to przede wszystkim z coraz mniejszymi rozmiarami stopni, dlatego w miarę uzyskiwanych postępów warto wybierać buty o bardziej agresywnej geometrii i ostrzej zakończonych szpicach. Warto także zwrócić uwagę na ich ogumowanie, które chroni stopy przed niefortunnymi zahaczeniami i uderzeniami o większe stopnie.

Jeśli interesują Cię też buty do biegania, sprawdź 5 sposobów, by znaleźć swoją idealną parę.

.............

_Źródła:

_{https://8a.pl/8academy/jak-dobrac-buty-wspinaczkowe/}

_{https://8a.pl/8academy/jakie-buty-do-boulderingu-w-czym-pokonywac-zyciowe-problemy/}

_{https://www.polarsport.pl/jak_dobrac_buty_wspinaczkowe}

_{https://kurswspinaczkowy.pl/porady/jak-dobrac-buty-do-wspinaczki/}

_{https://www.theclimbingguy.com/how-to-choose-climbing-shoes/}

_{https://www.climbingshoereview.com/how-to-choose-climbing-shoes/}

_{https://climb2change.pl/jakie-buty-wspinaczkowe-kupic-porady/}

_{https://outdoorsmagic.com/article/how-to-choose-climbing-shoes/}

_{https://www.e-horyzont.pl/blog/jak-dobrac-buty-wspinaczkowe}